دانشجویان ایرانی مرا به وجد آوردند

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی بنیاد سینمایی فارابی؛ جاناتان رزنبام منتقد صاحب نام آمریکایی با علیرضا تابش مدیرعامل این بنیاد، دیدار و گفت‌وگو کرد.

در این جلسه که با حضور رائد فریدزاده معاون امور بین الملل و کامیار محسنین کارشناس امور بین الملل بنیاد سینمایی فارابی برگزار شد، رزنبام در پاسخ به پرسش مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی درباره سینمایش دنیا و نقش بنیاد‌ها و موسسات سینمایی همچون فارابی گفت: آغاز آشنایی ام با سینمای ایران همراه با نام بنیاد سینمایی فارابی بوده است.

وی با بیان خاطره‌ای از دوران تحصیل خود؛ به نخستین تجربه تماشایی نخستین فیلم ایرانی اشاره کرد و افزود: نخستین فیلم ایرانی که در سینما دیدم فیلم «مغول‌ها» ساخته پرویز کیمیاوی بود که به عنوان یک فیلم «پسا-گداری» به شدت مرا تحت تاثیر قرار داد؛ این اثر را در یک رویداد فرهنگی در لندن دیدم و با هم اتاقی خودم که ایرانی بود راجع به فیلم گفت‌وگو کردیم.

این منتقد آمریکایی گفت: در واقع در نیویورک بود که توسط مهرناز سعید وفا با سینمای ایران و به ویژه با سینمای عباس کیارستمی آشنا شدم که به کتابی مشترک بین من و مهرناز سعید وفا در رابطه با سینمای کیارستمی انجامید.

رزنبام افزود: چند سال بعد در بزرگداشت کیارستمی در لوکارنو فیلم «این خانه سیاه است» فروغ فرخزاد را دیدم، مابقی فیلم‌های کیارستمی را هم توانستم در لوکارنو مشاهده کنم.

وی با اشاره به آشنایی با بنیاد سینمایی فارابی تاکید کرد: نام فارابی را پیش از این در تورنتو و چندین رویداد فرهنگی دیگر شنیده بودم و نقش فارابی در شناساندن سینمای ایران به جهان بسیار مهم بوده و هست.

رائد فریدزاده معاون بین الملل بنیاد سینمایی فارابی و دبیر شورای عالی بین الملل سینمای ایران در ادامه با اشاره به بحث تغییر ماهیت دیدن فیلم به مثابه یک امر اجتماعی و این که نظرات و ابراز عقاید بدون تامل و درنگ در فضای مجازی رخ می‌دهد، نظر جاناتان رزنبام را درباره این تغییر جویا شد.

این منتقد صاحب سبک سینمای آمریکا در ادامه به اندیشه‌های خود در باب جهان جدید و سینما پرداخت و گفت: وجه اجتماعی سینما تغییر کرده است، در گذشته افراد به صورت گروهی به یک سالن سینما می‌رفتند و دیدن فیلم به مثابه یک امر اجتماعی در یک مکان مشخص و معین محقق می‌شد، ولی اکنون با توجه به پیشرفت تکنولوژی، فیلم‌ها به صورت انفرادی دیده می‌شوند و سپس نظرات، انتقاد‌ها و تشویق‌ها گسترده در فضای مجازی بین تعدادی زیادی انسان با فرهنگ‌ها و موقعیت‌های جغرافیایی مختلف دست به دست می‌شود.

رزنبام افزود: در این شکل و شیوه، تبادل و تعامل با مخاطب بسیار سریع‌تر شده است، روی سایت شخصی من روزانه ۱۰۰۰ بازدید ثبت می‌شود که اکثرا از خارج از آمریکا هستند.

این منتقد سینمایی گفت: من در شیکاگو زندگی می‌کنم و یک آمریکایی هستم. ولی در واقع در اینترنت زندگی می‌کنم، و به این دلیل یک شهروند جهانی به شمار می‌آیم.

رزنبام افزود: این که فیلم اصغر فرهادی اسکار می‌گیرد نشان دهنده دیده شدن این فیلم در آمریکا است و تاکید بر اینکه مردم آمریکا با مردم ایران سر جنگ ندارند.

رزنبام که بیش از این به عنوان داور در جشنواره جهانی فجر حضور داشته است در پاسخ به این پرسش که بین دو بین دو سفرش چه تغییراتی را در ایران مشاهده کرده است، گفت: به نظرم فضا بازتر شده است، تهران دیگر به عنوان کلان شهر حساب می‌شود، مدرن‌تر شده است.

در ادامه فریدزاده زاده نظر رزنبام را در رابطه با نسل جوان دانشجویان سینمای ایران و قضاوت وی به عنوان یک ناظر بیرونی جویا شدند.

رزنبام در این باره گفت: نسل جوان دنیا به دلیل وجود فضای مجازی بسیار باهوش و کنجکاو عمل می‌کند، در همین سفر من از دانشجویان ایرانی نکات بسیاری فراگرفتم. نمونه‌ای ذکر می‌کنم: در نمایی معروف از یکی از کمیاب‌ترین فیلم‌های بلا تار مجسمه‌ای وجود دارد، من با این که بار‌ها فیلم را دیده و تدریس کرده بودم، ولی نمی‌دانستم که آن مجسمه چیست، ولی یکی از هنرجویان ایرانی تاریخچه این مجسمه مجاری را برای من تعریف کرد و از این جهت به وجد آمدم.

وی تاکید کرد: از طرفی دانشجویان خیلی باهوش و کارآمد هستند، برای من تجربه خوبی بود و هیچ کجای دنیا با چنین استقبالی مواجه نشده بودم.

این منتقد و مدرس آمریکایی تاکید کرد: هر تغییری در جهان به ویژه در سینما نتایج مثبت و منفی منحصر به فرد خودش را به همراه دارد، مثلا نمی‌توان گفت تغییری مانند جهانی شدن مثبت است یا منفی.

رزنبام افزود: زمانی که صدا وارد سینما شد و این صنعت را تغییر داد، ما بسیاری از جنبه‌های هنری سینما را از دست دادیم و در ازای آن بسیاری رویداد‌های فرخنده به جریان سینما افزوده شد؛ این گونه تغییرات فرایند‌های پیچیده‌ای دارند.

به گفته این منتقد سینمایی، هنوز حتی واژه نامه دقیقی از تقسیم بندی دیدن فیلم بر روی موبایل یا در یک سالن هزار نفری یا امکانات جدید و مشابه نداریم.

در ابتدای این دیدار، علیرضا تابش مدیرعامل بنیاد برای آشنایی بیشتر این منتقد کهنه کار با بنیاد سینمایی فارابی به تشریح تاریخچه و فعالیت‌های اخیر بنیاد پرداخت.

کامیار محسنین، کارشناس امور بین الملل بنیاد نیز ضمن برشمردن نکاتی از نوشته‌ها و یادداشت‌های این منتقد در خصوص سیر تطور و تغییر نگاه در آثار رزنبام، با وی به بحث و گفت وگو پرداخت.

در پایان مدیرعامل فارابی ضمن قدردانی مجدد از حضور جاناتان رزنبام در بنیاد سینمایی فارابی هدایایی را به رسم یادبود از طرف بنیاد به این منتقد سرشناس تقدیم کرد.