گاردین: ناپدید شدن خاشقجی، همسو با الگوی جدید و بی رحمانه اقدامات عربستان است

ناپدید شدن جمال خاشقچی روزنامه نگار عربستان سعودی باعث شکل گیری گمانه زنی هایی در این خصوص شده است که وی توسط ریاض ربوده شده یا به قتل رسیده است، آن هم به عنوان مجازاتی بابت انتقادهایش از سیاست های دولت عربستان در مقاله هایی که برای روزنامه های غربی می نوشت. از زمانی که وی آخرین بار هنگام ورود به کنسولگری عربستان سعودی در استانبول دیده شد، یک هفته می گذرد، و سعودی ها همچنان هر گونه اطلاع داشتن از محل وی را تکذیب می کنند.
دقیقا مشخص نیست که چه سرنوشتی برای خاشقجی رخ داده است. این پرونده تلخ، نشان می دهد رویکرد دولت عربستان سعودی در قبال افرادی که آنها را مخالف خود می داند چگونه است. این جریان همچنین نشان دهنده آن است که دولت عربستان سعودی، با گمانه زنی ها در خصوص امور داخلی خود چگونه رفتار می کند. هر دو این رفتارها، همسو با تصویر قاطع و جدیدی است که با هدف مصرف بین المللی و همچنین مصرف داخلی در عربستان سعودی طراحی شده است.
تحولات در پادشاهی عربستان سعودی طی سال گذشته، از الگویی واضح پیروی کند. از زمانی که محمد بن سلمان به مقام ولیعهد عربستان سعودی و عملا پادشاهی این کشور رسید، این کشور وارد دوره ای شده است که در آن، مخالفت های داخلی –فارغ از آنکه چه کسی عامل این مخالفت ها است- با اقدامات خشونت آمیز و بی رحمانه روبرو می شود. سال گذشته، اقدام بی سابقه مقامات عربستان سعودی در بازداشت چندین عضو خاندان سلطنتی در هتل ریتز-کارلتون ریاض به اتهام فساد مالی، جهان را شوکه کرد. پیامی که این اقدام در پی داشت آن بود که حتی پیوندهای خونی هم نمی تواند در مسیر بن سلمان برای تحقق دورنمای سیاسی و اجتماعی-اقتصادی وی مانع ایجاد کند. اگر محمد بن سلمان می تواند در قبال خویشاوندان خود چنین سختگیر باشد، بنابراین هیچ یک از اتباع سعودی که گامی اشتباه بردارند، در ایمنی نخواهند بود.
علاوه بر این، دولت سعودی خود را به عنوان تنها رهبر مشروع تغییرات در این کشور معرفی کرده است. بر اساس گزارش های منتشر شده، ابتکار عمل هایی که با هدف نوسازی صورت می گیرد، از جمله صدور مجوز رانندگی برای زنان، بیشتر از بالا تجویز می شود تا آنکه پاسخی به فعالیت های ریشه ای چند دهه اخیر باشد. برخی از فعالان زن که در این تلاش ها مشارکت داشتند، طی ماههای اخیر بازداشت و زندانی شده اند. این موضوع نشان می دهد حکومت عربستان سعودی نمی خواهد در برابر فشارهای داخلی سر فرود بیاورد.
این مساله در خصوص انتقادهای بین المللی از عربستان سعودی نیز مصداق دارد. زمانی که کانادا در خصوص نحوه رفتار عربستان سعودی با فعالان این کشور ابراز نگرانی کرد، پاسخ ریاض از این قرار بود که این اقدام آمریکا، حمله به حاکمیت پادشاهی سعودی است.
ماه نوامبر گذشته بود که شایعاتی در این باره به گوش رسید که سعد الحریری نخست وزیر لبنان، در ریاض و بر خلاف میلش نگه داشته شده است. در پی انتشار این شایعات، مقامات عربستان سعودی از پاسخ سریع به پرسش ها در این باره خودداری کردند و حتی درباره سلامتی وی اطمینان ندادند. به شیوه ای مشابه، آنها از پاسخ سریع به درخواست های جهانی برای اظهار نظر درباره خاشقجی خودداری خواهند کرد.
خاشقچی به عنوان یکی از منتقدان خویشتندار دولت عربستان سعودی را نمی توان یک دشمن کلاسیک حکومت این کشور دانست. ناپدید شدن وی حتی باعث واکنش روزنامه نگارانی شده است که برای رسانه های حامی سعودی در منطقه کار می کنند. آنها درباره این موضوع ابراز نگرانی و اعلام کرده اند امیدوارند خاشقچی هنوز زنده باشد.
هشدارهای این روزنامه نگاران نشان می دهد سرکوب ها در عربستان تا چه اندازه قابل توجه است. سرنوشت خاشقچی هر چه که باشد، رویکرد جدید تحمل صفر در عربستان سعودی در برابر مخالفان، با صدای بلند و واضح به اطلاع همگان رسیده است.