هشدار وزارت بهداشت درباره وضعیت سلامت دهان

دکتر امیررضا رکن در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما،اظهار کرد: بر اساس قانون مصوب سال ۱۳۶۰، بهداشتکاران دهان و دندان با هدف ارائه خدمات پایه دندانپزشکی به روستاییان تربیت می‌شدند. این افراد پس از گذراندن دوره سه‌ساله آموزشی در دانشگاه، موظف بودند شش سال در روستا‌ها خدمت کنند. وی افزود: طبق تبصره‌ای که در سال ۱۳۷۳ به این قانون الحاق شد، بهداشتکاران می‌توانستند از طریق شرکت در آزمونی خارج از کنکور وارد رشته دندانپزشکی شوند. تقریباً تمامی این افراد پس از کسب مجوز ادامه تحصیل، دندانپزشک شده و روستا‌ها را ترک کردند.

 

مشاور وزیر بهداشت با اشاره به اینکه تربیت بهداشتکار دهان و دندان در دهه ۶۰ به دلیل کمبود دندانپزشک در کشور انجام می‌شد گفت: اکنون با وجود حدود ۵۰ هزار دندانپزشک در کشور، نیازی به تربیت مجدد این نیرو‌ها نیست. وی تأکید کرد: نباید میان شهروندان تفاوت گذاشته شود و در حالی که دندان شهرنشینان توسط دندانپزشک ترمیم می‌شود، دندان روستاییان توسط بهداشتکار درمان شود.

 

او با اشاره به لزوم اصلاح توزیع دندانپزشکان در کشور گفت: باید مشوق‌هایی برای حضور دندانپزشکان در مناطق محروم در نظر گرفته شود. به گفته وی، توزیع صحیح دانشجویان دندانپزشکی از طریق اصلاح آیین‌نامه‌ها و استفاده درست از دوران طرح نیروی انسانی قابل تحقق است. هر سال حدود ۲۰۰۰ دانشجوی دندانپزشکی فارغ‌التحصیل می‌شوند که باید دو سال در مناطق محروم خدمت کنند. همچنین یک‌سوم دانشجویان از سهمیه عدالت آموزشی پذیرش می‌شوند و موظف‌اند ۹ سال در مناطق محروم خدمت کنند. کمیته‌ای نیز در وزارت بهداشت برای اصلاح آیین‌نامه‌های مرتبط تشکیل شده است.

 

دکتر رکن بیان کرد: ارائه امکان مطب خارج از ساعات اداری، حقوق مناسب و تأمین اسکان از جمله مشوق‌های پیشنهادی برای جذب دندانپزشکان در مناطق محروم است. وی با تأکید بر این‌که بازگشت به قانون ۴۰ سال پیش منطقی نیست گفت: ۴۸ دانشکده دندانپزشکی کشور تمام ظرفیت خود را صرف تربیت دندانپزشک کرده‌اند و توان تربیت بهداشتکار دهان و دندان را ندارند.

 

وی ضمن اشاره به کیفیت خدمات درمان دهان در دهه ۶۰ گفت: آن زمان بهداشتکاران خدماتی مانند ترمیم، کشیدن دندان و ساخت دندان مصنوعی ارائه می‌دادند، اما خدمات تخصصی مانند درمان ریشه و بیماری‌های لثه ارائه نمی‌شد. اکنون که تعداد دندانپزشکان کافی است، نباید روستاییان از خدمات درمانی کامل محروم باشند.

 

مشاور وزیر بهداشت افزود: شاخص پوسیدگی دندان کودکان ۱۲ ساله در کشور ۲.۱ است؛ یعنی هر کودک به طور میانگین بیش از دو دندان پوسیده، ترمیم‌شده یا کشیده دارد. این شاخص طی ۴۰ سال گذشته تقریباً ثابت مانده و کاهش آن با افزایش تعداد دندانپزشک یا بهداشتکار میسر نیست، بلکه نیازمند آموزش صحیح بهداشت دهان و دندان است. وی اجرای پویش سلامت دندان را مؤثر دانست و گفت: اکنون عموم مردم می‌دانند که مسواک زدن دوبار در روز هر بار به مدت دو دقیقه، می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از پوسیدگی داشته باشد.

 

او با ابراز تأسف از اینکه تنها ۲۰ درصد دندان‌های پوسیده ایرانیان درمان شده است افزود: طبق برنامه هفتم توسعه، شاخص پوسیدگی دندان کودکان ۱۲ ساله باید از ۲.۱۰ به ۱.۴ کاهش یابد. این هدف تنها با تربیت نیرو‌های حد واسط بهداشتی و نه نیرو‌های درمانی محقق می‌شود.

 

دکتر رکن گفت: بین سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۶ حدود ۲۰۰۰ تکنسین سلامت دهان آموزش دیده‌اند، اما فقط ۴۰۰ نفر به کار گرفته شده‌اند. او افزود: استفاده از تکنسین‌ها به عنوان دستیار دندانپزشک مغایر هدف اصلی تربیت آنان است، هرچند حضور دستیار می‌تواند ۳۰ درصد بهره‌وری خدمات درمان را افزایش دهد.

 

وی در ادامه خاطرنشان کرد: در سال ۱۳۹۲، دانشگاه علوم پزشکی شیراز حدود ۲۰۰ دانشجو را بر اساس قانون سال ۶۰ برای ارائه خدمات درمانی در روستا‌ها آموزش داد. این افراد پس از پایان دوره خدمات اجباری خود، طبق تبصره ۸ همان ماده، تقاضای برگزاری آزمون ورود به رشته دندانپزشکی خارج از کنکور را داشتند. با وجود مخالفت کارشناسی وزارت بهداشت، دیوان عدالت اداری حکم به برگزاری آزمون داده است و این آزمون به‌زودی برای این ۲۰۰ نفر برگزار خواهد شد.